Σχολείο, Πολιτική και Πολιτικοποίηση Θεωρία και Έρευνα

Η έννοια της δημοκρατίας και της αρχής της αντιπροσώπευσης αποτελούν τη βάση για την συνειδητή συμμετοχή του αυριανού πολίτη στα κοινά. Η έννοια της αντιπροσώπευσης, ο ρόλος του αντιπροσώπου, το εκλογικό σύστημα και τα κριτήρια με τα οποία επιλέγει το εκλογικό σώμα αποτελούν τα σημαντικότερα θέματα για την αποτελεσματική λειτουργία της δημοκρατίας. Μπορεί να συμβάλλει το σχολείο στην εμπέδωση της δημοκρατικής συνείδησης; Δηλαδή, να καλλιεργήσει στο μαθητή-πολίτη τον πολυκομματισμό, την αντιπροσωπευτική λειτουργία, τα ορθολογικά κριτήρια επιλογής; Ποια είναι η επίδραση των πληγών πληροφόρησης, των ομόκεντρων κύκλων μέσα στα οποία κινείται το άτομο (οικογένεια, κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον), των επιπέδων ιεραρχίας; Σε αυτά (και άλλα ερωτήματα) απαντά ο συγγραφέας με μια πολυεπίπεδη διερεύνηση δείγματος από τα σχολεία μιας εκπαιδευτικής περιφέρειας. Χωρίς να διεκδικεί αντιπροσωπευτικότητα στο σύνολο της Χώρας, η μελέτη προσπαθεί να οριοθετήσει παράγοντες και να σκιαγραφήσει σύνθετες σχέσεις. Η σχέση του σχολείου στην καλλιέργεια της δημοκρατικής συνείδησης δεν είναι μόνο θέμα μάθησης. Η μαθητική κοινότητα αποτελεί ένα εισαγωγικό θεσμό στην οργάνωση της πολιτείας. Οι μαθητές εκλέγουν αντιπροσώπους για τα μαθητικά τους συμβούλια. Έτσι, η ανάδειξη αντιπροσώπων στα πενταμελή και δεκαπενταμελή μαθητικά συμβούλια λειτουργεί ως προσομοίωση της εκλογικής διαδικασίας και της δημοκρατικής αρχής της πολιτικής αντιπροσώπευσης. Μέσα από το διάλογο και τη συμμετοχή οι μαθητές ασκούνται στη δημοκρατική διαδικασία. Επομένως, οι μιαθητικές κοινότητες αποτελούν το χώρο για την ανάπτυξη της μαθητικής πρωτοβουλίας στο σχολείο. Σε κάθε βαθμίδα εκπαίδευσης οι μαθητές της λειτουργώντας σαν κοινωνία επιλέγουν αντιπροσώπους και προσομοιώνουν τις διαδικασίες της δημοκρατικής λειτουργίας. [...] Το βιβλίο αυτό αποτελεί ένα έναυσμα για να μελετηθούν στη συνέχεια σύνθετες σχέσεις και να γίνει προσπάθεια αντιπροσωπευτικής διερεύνησης των παραμέτρων. Σε κάθε περίπτωση τεκμηριώνει ότι η πολιτική παιδεία είναι από τα κεντρικά αντικείμενα στο σχολείο που λειτουργεί σε γνωστικό επίπεδο αλλά και στο επίπεδο της κοινωνικοποίσης και της πολιτικοποίησης. Οδηγεί στην αισθητοποίηση της ανάγκης τήρησης κανόνων και συμβάσεων, στην αναζήτηση συλλογικών υποκειμένων διασκεδάζοντας τα επιχειρήματα περί της ανεπάρκειας των κομμάτων να απαντήσουν στα ερωτήματα της κοινωνίας. Η βιωματική -μέσω της μαθητικής κοινότητας- άσκηση της Δημοκρατίας (συλλογικότητα, αντιπροσώπευση, στόχευση) λειτουργεί συμπληρωματικά και μπορεί να οδηγήσει στην άρση της θεσμικής απόστασης από την πολιτική. (Από τον πρόλογο του Θεόδωρου Χατζηπαντελή)

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΕΝΝΟΙΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΦΟΡΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΠΡΑΚΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ: Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΙΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΣΤΟΧΟΙ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Η ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΟΥ ΛΟΓΟΥ ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΗ ΘΕΩΡΙΑ ΤΩΝ LACLAU ΚΑΙ MOUFFE ΣΥΛΛΟΓΗ ΚΑΙ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ Η ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ ΜΕ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΟΤΙΚΟΥ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΟΣ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΕΠΙΛΕΓΜΕΝΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ ΣΤΟΧΟΣ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΤΑ ΣΥΣΤΑΔΕΣ ΔΕΙΚΤΕΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΝΑ ΔΕΙΚΤΗ Πολιτική απάθεια Προσδοκίες από τα εκλεγμένα πολιτικά πρόσωπα ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΝΕΑΝΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ Στάση απέναντι σε θέματα της καθημερινότητας Πολιτική αυτοαντίληψη ΕΠΑΓΩΓΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΕΛΕΓΧΟΣ ΤΩΝ ΥΠΟΘΕΣΕΩΝ Επίδραση του φύλου και του τύπου σχολείου στην πολιτικοποιημένη νεανική διαμαρτυρία Η πολιτική απάθεια των μαθητών δεν επηρεάζεται από την αστικότητα και την κοινωνική κατάσταση των γονέων Η ΣΤΑΣΗ ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ ΔΕΝ ΕΠΗΡΕΑΖΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΟ ΦΥΛΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ Πόσο επηρεάζει ο τύπος του σχολείου και η στάση απέναντι στα προβλήματα της καθημερινότητας την πολιτική αυτοαντίληψη των μαθητών ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΤΩΝ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΤΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΠΑΘΕΙΑ, ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΟΠΟΙΗΜΕΝΗ ΝΕΑΝΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΥΤΟΑΝΤΙΛΗΨΗ ΟΙ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ: ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΟΛΙΤΙΚΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΑΘΗΤΙΚΕΣ ΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΛΟΓΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΝΑΦΟΡΕΣ