Εφαρμογές Πιθανοτήτων και Στατιστικής στη μελέτη και προγραμματισμό τεχνικών έργων (Νέα Έκδοση)

Είκοσι τέσσερα χρόνια μετά την πρώτη Ελληνική έκδοση του παρόντος βιβλίου, εύλογα ανακύπτει το ερώτημα: Επιτεύχθηκαν οι αρχικοί στόχοι, τόσο των συγγραφέων όσο και του μεταφραστή, όπως αυτοί διατυπώνονται στους αντίστοιχους προλόγους; Αν ως μέτρο της επιτυχίας εκληφθεί η κατανόηση των βασικών εννοιών σε πρακτικό και χρηστικό επίπεδο, τότε, η απάντηση στο παραπάνω ερώτημα πρέπει να αναμένεται θετική, αν και εξαρτάται από το διδάσκοντα και την κρίση του στον καταμερισμό της έμφασης μεταξύ μαθηματικής ανάλυσης και πρακτικής εφαρμογής. Το βιβλίο έχει αποτελέσει και συνεχίζει να αποτελεί, διεθνώς, βασικό διδακτικό σύγγραμμα για μηχανικούς. Η έμφαση στην πρακτική διάσταση των πιθανοτήτων και της στατιστικής καθώς και το πλήθος και η ποικιλία των παραδειγμάτων από το πεδίο το έχουν καταστήσει χρήσιμο για όλες σχεδόν τις τεχνολογικές ειδικότητες. Στην Κοινωνία της Πληροφορίας, με τα ασαφή πλην αναπόφευκτα όρια βιωσιμότητας της οικονομικής μεγέθυνσης, η στατιστική αποτελεί ένα τόσο αναγκαίο εργαλείο που όλοι σπεύδουν να δηλώσουν κάτοχοί του, οι μεν λόγω κατοχής σύγχρονου λογισμικού για ταχύτατες στατιστικές αναλύσεις (που συχνά περιορίζονται στην εκτίμηση του μέσου όρου και τη διαμόρφωση ιστογραμμάτων), οι δε λόγω κατανόησης της θεωρίας. Αυτά, όμως, από μόνα τους, όχι μόνο δεν επαρκούν αλλά συχνά παραπλανούν. Η συνεχιζόμενη χρησιμότητα του βιβλίου, ως διδακτικού, σε συνδυασμό με την πρόοδο της τεχνολογίας, καθιστά αναγκαία την επανέκδοσή του σε βελτιωμένη μορφή. Αν και είχα τη δυνατότητα και την πρόθεση τροποποίησης και συμπλήρωσης της ύλης, οι απόψεις πολλών συναδέλφων συνέκλιναν στο ότι η υφιστάμενη δομή και το περιεχόμενο θα πρέπει να διατηρηθούν ως έχουν. Και διατηρούνται. (Από τον πρόλογο του επιμελητή)

1. Ο Ρόλος των Πιθανοτήτων στα Τεχνικά Έργα -ΕΙΣΑΓΩΓΗ -ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑ ΣΤΙΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ ΚΟΣΜΟ Αβεβαιότητα εξ Αιτίας Τύχης Αβεβαιότητα εξ Αιτίας Ελλιπών Μοντέλων και Εκτιμητικών Σφαλμάτων -ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΛΗΨΗ ΑΠΟΦΑΣΕΩΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΑΒΕΒΑΙΟΤΗΤΑΣ Μελέτη Οδοστρώματος Αεροδιαδρόμου Μελέτη Υδρολογικών Συστημάτων Μελέτη Στατικών Συστημάτων και Μηχανών Μελέτη Εδαφομηχανικών Συστημάτων Προγραμματισμός και Διαχείριση Κατασκευών Φωτογραμμετρικές, Γεωδαιτικές και Τοπογραφικές Μετρήσεις -ΕΛΕΓΧΟΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΥΠΑ -ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ 2. Βασικές Έννοιες Πιθανοτήτων -ΕΝΔΕΧΟΜΕΝΑ ΚΑΙ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΕΣ Χαρακτηριστικά των Προβλημάτων Πιθανοτήτων Υπολογισμοί Πιθανοτήτων -ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΘΕΩΡΙΑΣ ΣΥΝΟΛΩΝ Ορισμοί Συνδυασμός Ενδεχομένων Κανόνες Πράξεων Πάνω σε Σύνολα -ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ ΤΩΝ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΩΝ Βασικά Αξιώματα των Πιθανοτήτων. Προσθετικός Κανόνας Δεσμευμένη (Υπό Συνθήκη) Πιθανότητα. Πολλαπλασιαστικός Κανόνας Το θεώρημα της Ολικής Πιθανότητας Το θεώρημα Bayes -ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ 3. Αναλυτικά Μοντέλα Τυχαίων Φαινομένων -ΤΥΧΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ Κατανομή Μιας Τυχαίας Μεταβλητής Κύριες Περιγραφικές Παράμετροι Μιας Τυχαίας Μεταβλητής -ΧΡΗΣΙΜΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ Η Κανονική Κατανομή Η Λογαριθμοκανονική (ή Λογαριθμική Κανονική) Κατανομή Ακολουθίες Bernoulli και Διωνυμική Κατανομή Η Γεωμετρική Κατανομή Η Αρνητική Διωνυμική Κατανομή Η Διαδικασία Και Κατανομή Poisson Η Εκθετική Κατανομή Η Κατανομή Γάμμα Η Υπεργεωμετρική Κατανομή Η Κατανομή Βήτα Άλλες Κατανομές -ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΕΣ ΤΥΧΑΙΕΣ ΜΕΤΑΒΛΗΤΕΣ "Από Κοινού" και Δεσμευτικές Κατανομές Συσκεδασμός και Συσχέτιση Δεσμευμένες Μέση Τιμή και Διασπορά [...] 4. Συναρτήσεις Τυχαίων Μεταβλητών -ΕΙΣΑΓΩΓΗ -ΠΑΡΑΓΟΜΕΝΕΣ ΚΑΤΑΝΟΜΕΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ Συναρτήσεις Μόνο Μιας Τυχαίας Μεταβλητής Συναρτήσεις Πολλαπλών Τυχαίων Μεταβλητών -ΡΟΠΕΣ ΣΥΝΑΡΤΗΣΕΩΝ ΤΥΧΑΙΩΝ ΜΕΤΑΒΛΗΤΩΝ Εισαγωγή Μέση Τιμή και Διασπορά Γραμμικής Συνάρτησης Γινόμενο Ανεξαρτήτων Μεταβλητών Μέση Τιμή και Διασπορά Γενικής Συνάρτησης 5. Εκτίμηση Παραμέτρων από Παρατηρηθέντα Δεδομένα -Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ Σύμφυτη Μεταβλητότητα και Εκτιμητικό Σφάλμα -Η ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΥ Τυχαία Δειγματοληψία και Σημειακή Εκτίμηση Εκτίμηση Διαστήματος της Μέσης Τιμής Προβλήματα Θεωρίας Μετρήσεων Εκτίμηση Διαστήματος της Διασποράς Εκτίμηση Αναλογιών 6. Εμπειρικός Προσδιορισμός Κατανομών -ΕΙΣΑΓΩΓΗ -ΧΑΡΤΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ ΠΙΘΑΝΟΤΗΤΑΣ Χάρτης Πιθανότητας Κανονικής / Λογαριθμικής Κατανομής Κατασκευή Χάρτη Κατανομής: Γενική Περίπτωση -ΕΛΕΓΧΟΣ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΝΟΜΗΣ Ο Έλεγχος x2 για Κατανομές Ο Έλεγχος κατά Kolmogorov - Smirnov 7. Αναλύσεις Παλινδρόμησης και Συσχέτισης -ΒΑΣΙΚΗ ΔΙΑΤΥΠΩΣΗ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΙΚΗΣ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ Παλινδρόμηση με Σταθερή / Μη Σταθερή Διασπορά -ΠΟΛΥΔΙΑΣΤΑΤΗ ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ -ΜΗ-ΓΡΑΜΜΙΚΗ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗ -ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΑΝΑΛΥΣΕΩΝ ΠΑΛΙΝΔΡΟΜΗΣΗΣ ΣΕ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΟΥ ΜΗΧΑΝΙΚΟΥ -ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΣΧΕΤΙΣΗΣ Εκτίμηση Συντελεστή Συσχέτισης 8. Η μέθοδος Bayes στην εκτιμητική και Δειγματοληψίας -ΕΙΣΑΓΩΓΗ -ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ - ΔΙΑΚΡΙΤΗ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ -Η ΣΥΝΕΧΗΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ Γενική Διατύπωση Μια Ειδική Εφαρμογή -BAYESIAN ΕΝΝΟΙΕΣ ΣΤΗ ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ Γενική διατύπωση Δειγματοληψία από Πληθυσμό Κανονικής Κατανομής Εκτιμητικό Σφάλμα Χρήση Συζυγικών Κατανομών 9. Εξασφάλιση Ποιότητας - Αποδοχή με Δειγματοληψία -ΑΠΟΔΟΧΗ ΜΕ ΚΑΤΗΓΟΡΙΚΟ ΔΕΙΓΜΑ Η Χαρακτηρίζουσα Καμπύλη Η Ροή Επιτυχιών Η Καμπύλη της Μέσης Εξερχόμενης Ποιότητας -ΑΠΟΔΟΧΗ ΜΕ ΒΑΣΗ ΔΕΙΓΜΑΤΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΤΡΙΕΣ Κριτήριο Μέσης Ποιότητας, σ γνωστό Κριτήριο Μέσης Ποιότητας, σ άγνωστο Κριτήριο Ποσοστού Ελαττωματικών -ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ ΣΕ ΣΤΑΔΙΑ Παράρτημα Α. Στατιστικοί Πίνακες Α.1. Τυπική Κανονική Κατανομή Α.2. Εκατοστιαία Σημεία της Κατανομής t (student) Α.3. Εκατοστιαία Σημεία της Κατανομής x2 Α.4. Κρίσιμες Τιμές του D στον Έλεγχο Kolmogorov-Smirnov Παράρτημα Β. Τύποι Συνδυαστικής Παράρτημα Γ. Κατανομή Poisson: Ανάπτυξη Μαθηματικού Μοντέλου Βιβλιογραφία -Ευρετήρια: Ι: Θεωρία II: Εφαρμογές