Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιµηµένων

Επειδή διάσπαρτα μελετήματά μου σε διάφορα περιοδικά αδυνατούν να προσπελάσουν πολλοί ενδιαφερόμενοι, εξαιτίας και της κακής οργάνωσης των βιβλιοθηκών μας, σκέφτηκα να συγκεντρώσω τα πιο ενδιαφέροντα μιας δεκαετίας από το 1981 και εφεξής -εξόν από τρεις μικρές μόνο μελέτες-, ώστε ν' αποτελέσουν τον παρόντα τόμο. Τόσο η δική μου όσο και η προτίμηση άλλων ενδιαφερομένων κατά ευτυχή συγκυρία συμπίπτουν με περισσότερο ενδιαφέρον στο πρώτο μελέτημα αυτής της συλλογής, ο τίτλος του οποίου κοσμεί την έκδοση του βιβλίου. Φρονώ ότι το μελέτημα τούτο, "Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων", είναι μια θέση κλειδί για να κατανοήσει κανείς το βασικό κορμό της ορθόδοξης δογματικής διδασκαλίας και να εκτιμήσει καλύτερα τη θεολογική και φιλοσοφική ρωμαλεότητα της παράδοσής μας. Τα φιλολογικά μνημεία, που πραγματεύονται το περιεχόμενο του παραπάνω μυστηρίου επί των ιερώς κεκοιμημένων, ενώ μας συγκλονίζουν με τον τραγικό και αξιοπρεπή θρήνο για τη ρευστότητα και την παροδικότητα των πάντων, αφήνουν ν' ακουστεί ένα χαρμόσυνο σάλπισμα αναστάσιμης ελπίδας. Υπό τη σκέπη λοιπόν αυτής της τραγικής χαρμολύπης τοποθετούνται τα μελετήματα του παρόντος τόμου, τέτοια που φτιάχνουμε εμείς "τα μικρά και άπειρα όντα της στιγμής" - και ελπίζουμε στη ζωή και στην ανάσταση! [... (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

Πρόλογος Μυστήριον επί των ιερώς κεκοιμημένων (Γρηγόριος ο Παλαμάς 69, 1986) Δογματισμός και Δογματική (Γρηγόριος ο Παλαμάς 60, 1977) Δόγμα και ήθος στο κήρυγμα (Γρηγόριος ο Παλαμάς 58, 1975) Το μέλλον της θεολογίας ως ανθρωπιστικής επιστήμης (Διαβάζω 251, 1990) Θεολογική θεώρηση των σκοπών του θρησκευτικού μαθήματος (Κοινωνία 24, 1981) Παιδείας Παραλειπόμενα (Έξοδος 6, 1991) Ο ρόλος της Ορθοδοξίας στην οικοδόμηση της Ενωμένης Ευρώπης (Σύναξη 34, 1990) Ελευθερία, προορισμός και αιώνια ζωή κατά τον Ιερό Αυγουστίνο (Γρηγόριος ο Παλαμάς 64, 1981) Οι δύο "δημιουργίες" στο έργο του Γρηγορίου Νύσσης (Κληρονομιά 21, 1989) Ασυγχύτως και αδιαιρέτως. Το δόγμα της Χαλκηδόνας και η σημασία του (Γρηγόριος ο Παλαμάς 65, 1982) Μαθηματικές, φιλοσοφικές και θεολογικές έννοιες σε πατερικά κείμενα (Γρηγόριος ο Παλαμάς 65, 1982) Σκέψεις και σχόλια στα "Οράματα και θάματα" του στρατηγού Μακρυγιαννη (Γρηγόριος ο Παλαμάς 67, 1984) Η Εύα της θεολογίας και η γυναίκα της ιστορίας (Σύναξη 36, 1990) Ολίγαι απόψεις περί του οικουμενικού διαλόγου (Γρηγόριος ο Παλαμάς 55, 1972) Για τον Ιουλιανό τον παραβάτη εφτά ποιήματα του Καβάφη (Θρακικά Χρονικά 45, 1991)